نان دورهمی
نان تک وعده
چیپس سلامتی
کمتر کسی است که طعم انواع مختلف نان خشک را دوست نداشته باشد. حالت ترد و شکننده این نان‌ها موقع صرف غذا، لذتی مضاعف به آدمی می‌دهد و از این رو، تقریباً در هر وعده غذایی و حتی در میان وعده‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرد. انواع ساده و مغزدار نان خشک را تقریباً می‌توان در تمام مغازه‌های نان فانتزی و یا سوپرمارکت‌های سطح شهر پیدا کرد.
با ما همراه باشید.
به چه نانی، نان خشک گفته می‌شود؟
“نان مسطح خشک”، به نانی گفته می‌شود که از آرد، آب، نمک، خمیرمایه (مخمر) ساکارومایسس سرویزیه، روغن و شکر تهیه می‌شود. این نان در فر تونلی شکل، تحت‌تاثیر حرارت غیرمستقیم و با حداقل سوخت، تولید می‌شود. یعنی شعله با خمیر در حال پخت تماسی ندارد. از مزایای اینگونه پخت نان، حذف مضرات ناشی از نشست، مواد حاصل از احتراق ناقص سوخت‌های فسیلی، در نان تولیدی است. همچنین پخت نان، در مدت طولانی، موجب می‌شود فعل و انفعالات لازم به طور کامل در خمیر انجام شده و بافت نان مناسب گردد.
نان خشک صنعتی، در دمای زیاد تولید شده و طی فرایند پخت درون فر، آب زیادی از سطح آن تبخیر شده و به این ترتیب، “نان خشک” تولید می‌شود.
طریقه مصرف نان خشک
طریقه مصرف نان خشک آسان است؛ با کمی آب زدن به نان، و قرار دادن آن در سفره پارچه‌ای، ظرف مدت ده دقیقه، نانی نرم و آماده مصرف خواهید داشت. البته ذائقه‌ها متفاوت است. بعضی افراد مایلند که این نان را به صورت خشک مصرف کنند.
مزایای نان‌های خشک صنعتی
پس از خروج نان خشک از فر، زمانی برای خنک کردن تدریجی آن توسط فن‌هایی در نظر گرفته می‌شود که روی نوار متحرک قرار دارند. به این ترتیب نان بیات نخواهد شد و ماندگاری بیشتری خواهد داشت.
روی خمیر نان‌های خشک، تخمیر اولیه و ثانویه صورت می‌گیرد؛ که باعث می‌شود همه گازهای مفید، ویتامین‌ها و مواد اصلی گندم تا پخت نهایی نان، در آن محفوظ نگاه داشته شود.
نان خشک صنعتی به علت پخت غیرمستقیم و عمل‌آوری صحیح، با دستگاه گوارش انسان هم‌خوانی دارد.
مهم‌ترین مزیت نان‌های خشک قابلیت ماندگاری بالای آن تا 45 روز است، بدون اینکه تغییری در طعم، بو و خواص ظاهری آن صورت گیرد و این نکته مهم‌ترین عامل به منظور کاهش ضایعات نان است.
“نان‌های خشک” درصد رطوبت بسیار پایینی دارند، و به همین علت به آلودگی میکروبی دچار نمی‌شوند. مهم‌ترین عامل فساد نان، کپک‌ها هستند. در کشور ما به طور تخمینی، ضایعات تولید نان، از هنگام برداشت غلات تا تولید و پخش، ۳۰% برآورد می شود که نصف این ضایعات مربوط به آلودگی کپک‌هاست. نان کپک‌زده باعث بروز بیماری در دام و طیور، و آلوده شدن شیر و گوشت و نهایتاً بیماری در انسان‌ها می‌شود.
نکته دیگر اینکه حتی با یک درصد جلوگیری از ضایعات آرد و نان، بالغ بر ده میلیارد تومان صرفه‌جویی صورت می‌گیرد.
انواع نان خشک
نان خشک را می‌توان با هر نوع آردی (آرد کامل، آرد معمولی و آردهایی با درصدهای مختلف سبوس) تهیه کرد. اگر نان از آرد کامل تهیه شده باشد؛ یعنی آردی که سبوسش را از دست نداده باشد، به لحاظ شاخص های تغذیه سالم، فیبر، املاح و ویتامین‌های بیشتری دارد. اما اگر از آرد معمولی تهیه شده باشد فرق چندانی با نان تازه ندارد.
نان‌های حجیم را نیز، می‌توان به صورت خشک تهیه کرد. مانند نان سوخاری، که نان حجیمی است که برش خورده و داخل فر خشک شده است.
نان خشک شوید
در تهیه نان خشک می‌توان از سبزیجات استفاده کرد و از خواص درمانی آن‌ها بهره برد. یکی از این سبزیجات، شوید است.
شوید دارای ویتامین C و نیز تقویت‌کننده معده است. سنگ کلیه و مثانه را خرد می‌کند و مسکن دل‌درد است. شوید مانع فساد غذا در معده شده و عامل کاهش‌دهنده چربی خون است. از این‌رو مصرف آن به بیماران مبتلا به چربی خون توصیه می‌شود.
نان خشک زیره
در ساختار این نوع نان‌های خشک از زیره استفاده شده است. زیره خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد، ورم طحال و اسهال را معالجه می‌کند، ضد نفخ و مقوی معده، روده و کبد است. استفاده از این نان، عمل هضم غذا را تسهیل می‌کند و برای تقویت معده بسیار مناسب است؛ بنابراین مصرف آن به بیماران گوارشی توصیه می‌شود.
نان خشک زنجبیل
همانطور که از نامش پیداست، در ترکیب نان خشک زنجبیل، از این گیاه معجزه‌گر استفاده شده است. ترکیبات زنجبیل دارای فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی هستند. زنجبیل ضد التهاب، ضد میکروب، مسکن درد و مناسب برای فعالیت‌های حفاظتی کبد است.
همچنین برخی تحقیقات نشان می‌دهند که زنجبیل در کاهش درد، بهبود آرتروز، آسم و آلرژی نیز موثر است. زنجبیل در درمان اگزما تاثیر داشته و عملکرد روده را بهبود می‌بخشد.
شاخص قند نان‌های خشک
“اندیس گلایسمی” یا شاخص قند، عبارت است از: سرعت افزایش میزان قند خونی که پس از مصرف یک وعده غذایی بالا می‌رود. اندیس گلایسمی نان‌ها به فرمولاسیون آن‌ها بستگی دارد و اینکه آیا آرد مورد استفاده برای پخت نان، کامل است یا خیر؟ چه میزان سبوس دارد؟ از چه مواد دیگری در تهیه نان استفاده شده است؟ و …
هرچقدر قندهای آزاد یا کربوهیدرات‌هایی که زنجیره کربنی کوتاهی دارند (مانند مونوساکاریدها، دی ساکاریدها و …) بیشتر باشد، شاخص اندیس گلایسمی نان بالاتر می‌رود.
طرز تهیه نان خشک در منزل
مواد لازم:
- مایه خمیریک قاشق غذا خوری سرخالی
- آب گرم یک پیمانه
- شکر دو قاشق چایخوری
- نمک یک قاشق چایخوری
- کره سه قاشق غذاخوری
- آرد سه پیمانه
طرز تهیه:
برای تهیه نان خشک، ابتدا در یک کاسه گود آب گرم، مایه خمیر فوری، شکر و نمک و کره ذوب شده را با هم مخلوط کنید. آرد را به تدریج اضافه و مخلوط کنید تا خمیر لطیفی به دست آید. خمیر را حدود ده دقیقه با دست ورز دهید تا نرم شود و حالت چسبندگی آن از بین برود.
حدود ده الی پانزده دقیقه به خمیر استراحت بدهید. سپس خمیر را به چهار قسمت تقسیم کرده، هرکدام را به صورت بسیار نازک پهن کنید. سینی فر را کاغذ روغنی بگذارید، روی آن را چرب کنید و خمیر را درون آن پهن کنید. روی خمیر را تخم‌مرغ بمالید و به دلخواه کنجد یا سیاه‌دانه بپاشید.
سپس آن را در فر با دمای ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد، به مدت ده الی پانزده دقیقه بپزید. بعد از پخت، کمی صبر کنید تا نان خنک شود، آن را تکه تکه کرده و درون سبد نان نگهداری کنید.
